Prawosławie - Protenstantyzm (wydzielone)

[Tomasz]

Witam bardzo serdecznie Kallistosa. Wielkim szacunkiem darzę Kościół Prawosławny i cieszę się, że mamy tutaj jego przedstawiciela. Z Focjuszem trochę trudno nam się rozmawiało, ale czasami tak bywa

Przede wszystkim, chciałem przeprosić, że z butami włażę do nieco martwego tematu, w którym od dawna już nie pojawiają się nowe treści.

Dlaczego z butami ? Wątki na tym forum raczej nie są zamykane i zawsze można do nich wracać. A temat związany z relacjami prawosławno-luterańskimi jest bardzo szeroki i mam nadzieję, że rozwojowy

[Vojtas]

Kalikstosie powiedz mi czy Kościół Koptyjski czy Orientalne Kościoły wschodnie są w komuni z Prawosławiem? Mają ze sobą coś wspólnego?

[Kallistos]

@Vojtas

Kalikstosie powiedz mi czy Kościół Koptyjski czy Orientalne Kościoły wschodnie są w komuni z Prawosławiem? Mają ze sobą coś wspólnego?

Chętnie odpowiem, ale uprzedzam, że to dość rozwlekła kwestia .

Wszystko rozbija się o naprawdę istotne teologiczne różnice, które jednak patrząc z boku wydają się kompletnymi niuansami. Żeby lepiej zrozumieć problem, trochę szybkiej historii. W Kościele III i IV wieku ścierały się dwie koncepcje chrystologiczne, które rozwijały w stronę swoich postulatów depozyt wiary. Były to szkoła antiocheńska, akcentująca człowieczeństwo Zbawiciela, oraz szkoła aleksandryjska, mocniej podkreślająca Jego boską naturę. Obie te koncepcje mieściły się w granicach wiary ortodoksyjnej. Do czasu. W roku 428 patriarchą Konstantynopola zostaje Nestoriusz, wybitny teolog szkoły antiocheńskiej. Posuwa on chrystologiczne poglądy swojej szkoły za daleko - rodzi się nestorianizm, herezja wyznająca, że Jezus był człowiekiem niejako nawiedzonym przez Syna etc. etc. Nie chcę wdawać się tu w historię doktryny, dość powiedzieć, że była to koncepcja bliska adopcjonizmowi. W każdym razie, poglądy Nestoriusza napotkały na twardy opór ortodoksji w Rzymie, Konstantynopolu, a przede wszystkim w Aleksandrii. Cyryl, papież i patriarcha Aleksandrii, nawiązał listowną polemikę z Nestoriuszem. Zwołano sobór powszechny do Efezu w 431, trzeci wielki sobór ekumeniczny Kościoła - dokonano wyklęcia Nestoriusza i jego poglądów, sformułowano ortodoksję chrystologiczną. Antiocheńska szkoła przegrała z aleksandryjską.

Niestety, to był początek problemów. Kościół poza granicami Rzymu, w państwie Sassanidów, dziś tzw. Asyryjski Kościół Wschodni, przyjął nestorianizm, zachęcany do tego przez wrogie rzymskiej ortodoksji władze perskie. Doprowadziło to do pierwszej wielkiej schizmy w Kościele - arianizm nie miał mimo wszystko tego rodzaju konsekwencji. W późniejszych wiekach nestorianizm szeroko rozpowszechnił się wśród ludów stepowych. Innym skutkiem Efezu był monofizytyzm. Kiedy szkoła aleksandryjska zwyciężyła z Nestoriuszem, zaczęła przesadzać w swoją stronę - z czasem narodził się więc monofizytyzm, czyli doktryna głosząca absolutną boskość i jedyność natury Jezusa Chrystusa, co też nie mieściło się już w prawosławiu. Spotkało się to z potępieniem na czwartym wielkim soborze w Chalcedonie w roku 451. Przedtem jednak monofizytyzm zdobył dla siebie rzesze wyznawców w Egipcie - przetrwali oni do dziś jako Koptowie, a monofizycki patriarchat Aleksandrii jest największym spośród trzech (obok prawosławny i katolicki) patriarchatów w mieście.

Obecnie katolicyzm i prawosławie, a za nimi protestantyzm, wyznają diofizytyzm, czyli dwie natury Chrystusa połączone unią hipostatyczną.

Orientalne Kościoły wschodu to umowna, zbiorcza nazwa na wszystkie wspólnoty przedchalcedońskie - monofizyckich Koptów i Ormian, nestoriańskich Asyryjczyków, Etiopczyków etc. etc. Przeważnie ludzie Zachodu dokonują utożsamienia ich z resztą prawosławia, jest to błąd. Na dzień dzisiejszy spory teologiczne między monofizytami a ortodoksją właściwie wygasły, teologowie zgadzają się, że poszło przede wszystkim o lingwistyczne niuanse i politykę, wszystko jest na prostej drodze do zjednoczenia. Z nestorianami, jako "hardymi" heretykami, Kościół prawosławny nie prowadzi właściwie dialogu - choć z tego co wiem są odłamy Asyryjczyków w komunii z Rzymem.

[Kitka]

Witam także Kallistosie!
Cieszę się, że jest ktoś kto w miły i przystępny sposób chce wytłumaczyć sprawy dotyczące prawosławia.

[Agnes]

Kallistosie, świetnie że dołączyłeś do naszego forum. Myślę, że kogoś takiego jak Ty bardzo tu do tej pory brakowało. Z wielkim zainteresowaniem czytam Twoje posty.

[Vojtas]

Ja cenię prawosławie,jednak nie wiem zbyt wiele o nim. Dlatego Kalllistosa troche popytam

[skomplik]

Czyli wg. prawosławia nawet w Kościołach katolickich eucharystia jest (może być) nie ważna?
Czy sukcesja apostolska w rozumieniu katolickim jest w prawosławiu obowiązkowa do ważności eucharystii? przecież są przypadki np. kanony św. Hipolita mówią że wyznawcy mogą sprawować funkcje kapłańskie nie będąc wyświęceni

[Vojtas]

Czyli wg. prawosławia nawet w Kościołach katolickich eucharystia jest (może być) nie ważna?
Czy sukcesja apostolska w rozumieniu katolickim jest w prawosławiu obowiązkowa do ważności eucharystii? przecież są przypadki np. kanony św. Hipolita mówią że wyznawcy mogą sprawować funkcje kapłańskie nie będąc wyświęceni

Aż tak źle to nie jest.
Z tego co mi wiadomo KRK i Cerkiew (napewno ta w Polsce) uznają wzajemnie ważność swoich 7 sakramentów a takze sukcesje apostolską

[Jakub]

Dla ważności eucharystii w prawosławiu kluczowa jest epikleza (modlitwa do Ducha Świętego).

A tą mamy np raptem chyba raptem w 2 z 12 modlitw eucharystycznych. Ale ogólnie tendencja w światowym luteranizmem jest taka, że wprowadza się epiklezy. Chociaż raczej jest to modlitwa o dary Ducha dla zgromadzonego zboru niż o przemianę/błogosławieństwo darów.

Poza tym w rozumieniu prawosławnym ksiądz-prezbiter jest jedynie delegatem biskupa. Sprawuje sakramenty jedynie z biskupiego upoważnienia

[Kallistos]

Przed wszystkim, chciałbym podziękować wszystkim za tak miłe słowa powitania . Mam nadzieję, że nadal będziemy rozmawiać w podobnym, życzliwym tonie.

@skomplik

Czyli wg. prawosławia nawet w Kościołach katolickich eucharystia jest (może być) nie ważna?

Jest tam ona udzielana zazwyczaj w nieprawowierny sposób - pod jedną postacią, na dodatek z użyciem chleba przaśnego, nie kwaszonego, co jest dokładnie sprecyzowane w prawosławiu. Eucharystia musi być udzielana pod postaciami Chleba i Wina, oraz Chleb musi być kwaszony, czyli żywy. Katolicyzm wyznaje poprawną z punktu widzenia ortodoksji teologię Eucharystii, więc jeśli udziela się w kościele katolickim Eucharystii pod oboma postaciami, to technicznie rzecz biorąc jest to Eucharystia poprawna. Problem w tym, że formalnie Kościół rzymski pozostaje z Kościołem powszechnym w stanie schizmy i herezji... Jest to więc kwestia dość złożona.

Czy sukcesja apostolska w rozumieniu katolickim jest w prawosławiu obowiązkowa do ważności eucharystii? przecież są przypadki np. kanony św. Hipolita mówią że wyznawcy mogą sprawować funkcje kapłańskie nie będąc wyświęceni

Że tak powiem - dobrze by było. Kanony św. Hipolita to raczej sytuacje ekstremalne, choć we wczesnym, antycznym chrześcijaństwie praktyka przyjmowania Eucharystii była nieco inna niż dzisiaj, w obecnym prawosławiu. Przede wszystkim dostęp do niej był dużo szerszy, spożywano ją stosunkowo częściej, często zdarzało się, że głowa rodziny zabierała Ciało i Krew z najbliższego miejsca konsekracji i rozdzielała je domownikom, którzy przybyć nie mogli.

@Vojtas

Z tego co mi wiadomo KRK i Cerkiew (napewno ta w Polsce) uznają wzajemnie ważność swoich 7 sakramentów a takze sukcesje apostolską

Generalnie jest tak, że Kościół prawosławny uznaje, że Kościół rzymski posiada sukcesję apostolską - ciężko by było, jakby było inaczej .

@Jakub

Dla ważności eucharystii w prawosławiu kluczowa jest epikleza (modlitwa do Ducha Świętego).

Prawda, ale to już jest gwarant w toku sprawowania Liturgii prawosławnej. Nawet jeśli epikleza nastąpi, ale stanie się to w kościele/zborze, który nie akceptuje prawosławnej teologii Eucharystii, będzie to tylko formułka.