Usprawiedliwienie

[Bertie]

Jestem katolikiem. Od ponad roku jestem zainteresowany Luteranizmem.Miałem okazję uczestniczyć w nabożeństwach. Czytałem artykuły (np. na luteranie.pl itp.) i księgi wyznaniowe tj. "Mały Katechizm" i "Konfesję Augsburską". W sumie z większością zasad, się zgadzam. Jednak wątpliwości mam jeśli chodzi o naukę o usprawiedliwieniu. Ostatnio natknąłem się na takie fragmenty Pisma:

(1) Bracia moi, nie czyńcie różnicy między osobami przy wyznawaniu wiary w Jezusa Chrystusa, naszego Pana chwały. (2) Bo gdyby na wasze zgromadzenie przyszedł człowiek ze złotymi pierścieniami na palcach i we wspaniałej szacie, a przyszedłby też ubogi w nędznej szacie, (3) a wy zwrócilibyście oczy na tego, który nosi wspaniałą szatę i powiedzielibyście: Ty usiądź tu wygodnie, a ubogiemu powiedzielibyście: Ty stań sobie tam lub usiądź u podnóżka mego, (4) to czyż nie uczyniliście różnicy między sobą i nie staliście się sędziami, którzy fałszywie rozumują? (5) Posłuchajcie, bracia moi umiłowani! Czyż to nie Bóg wybrał ubogich w oczach świata, aby byli bogatymi w wierze i dziedzicami Królestwa, obiecanego tym, którzy go miłują? (6) Wy zaś wzgardziliście ubogim. Czyż nie bogacze ciemiężą was i nie oni ciągną was do sądów? (7) Czy to nie oni zniesławiają zacne dobre imię, które zostało nad wami wezwane? (8) Jeśli jednak wypełniacie zgodnie z Pismem królewskie przykazanie: Będziesz miłował bliźniego swego jak siebie samego, dobrze czynicie. (9) Lecz jeśli czynicie różnicę między osobami, popełniacie grzech i jesteście uznani przez zakon za przestępców. (10) Ktokolwiek bowiem zachowa cały zakon, a uchybi w jednym, stanie się winnym wszystkiego. (11) Bo Ten, który powiedział: Nie cudzołóż, powiedział też: Nie zabijaj; jeżeli więc nie cudzołożysz, ale zabijasz, jesteś przestępcą zakonu. (12) Tak mówcie i czyńcie, jak ci, którzy mają być sądzeni przez zakon wolności. (13) Nad tym, który nie okazał miłosierdzia, odbywa się sąd bez miłosierdzia, miłosierdzie góruje nad sądem. (14) Cóż to pomoże, bracia moi, jeśli ktoś mówi, że ma wiarę, a nie ma uczynków? Czy wiara może go zbawić? (15) Jeśli brat albo siostra nie mają się w co przyodziać i brakuje im powszedniego chleba, (16) a ktoś z was powiedziałby im: Idźcie w pokoju, ogrzejcie się i nasyćcie, a nie dalibyście im tego, czego ciało potrzebuje, cóż to pomoże? (17) Tak i wiara, jeżeli nie ma uczynków, martwa jest sama w sobie. (18) Lecz powie ktoś: Ty masz wiarę, a ja mam uczynki; pokaż mi wiarę swoją bez uczynków, a ja ci pokażę wiarę z uczynków moich. (19) Ty wierzysz, że Bóg jest jeden? Dobrze czynisz; demony również wierzą i drżą. (20) Chcesz przeto poznać, nędzny człowieku, że wiara bez uczynków jest martwa? (21) Czyż Abraham, praojciec nasz, nie został usprawiedliwiony z uczynków, gdy ofiarował na ołtarzu Izaaka, syna swego? (22) Widzisz, że wiara współdziałała z uczynkami jego i że przez uczynki stała się doskonała. (23) I wypełniło się Pismo, które mówi: I uwierzył Abraham Bogu i poczytane mu to zostało ku usprawiedliwieniu, i nazwany został przyjacielem Boga. (24) Widzicie, że człowiek bywa usprawiedliwiony z uczynków, a nie jedynie z wiary. (25) W podobny sposób i Rahab, nierządnica, czyż nie z uczynków została usprawiedliwiona, gdy przyjęła posłów i wypuściła ich inną drogą? (26) Bo jak ciało bez ducha jest martwe, tak i wiara bez uczynków jest martwa.

(List Jakuba 2:1-26, Biblia Warszawska)

Z powyższego tekstu wynika, że wiara przyczynia się do zbawienia, ale uczynki też. Jak odczytywać powyższy tekst w stosunku do zasad Luteranizmu? Czy w Luteranizmie przewidziane są przypadki, w których człowiek zostaje zbawiony przez uczynki, a nie przez wiarę?

[Piotr]

Wierze, że prawdziwa wiara wzbudzona w człowieku przez słuchanie Słowa Bożego i działanie
Ducha Świętego, odradza go i czyni nowym człowiekiem, sprawiając w nim nowe życie, i uwalnia go
z niewoli grzechu. Dlatego dalekim od prawdy jest twierdzenie, że ta usprawiedliwiająca wiara czyni
ludzi niedbałymi w ich pobożnym i świętym życiu, lecz wprost przeciwnie - bez niej nie byliby w
stanie uczynić niczego z miłości do Boga, lecz jedynie z miłości do siebie samych lub strachu przed
potępieniem. Dlatego niemożliwą rzeczą jest, aby ta święta wiara pozostała w kimś bezowocna, gdyż
nie mówimy o bezcelowej wierze, lecz o wierze nazwanej w Biblii wiarą czynną w miłości (Gal 5:6),
która pobudza człowieka do ćwiczenia się w uczynkach przykazanych przez Boga w Jego Słowie.
Uczynki te, które biorą się z właściwego korzenia wiary, są dobre i miłe Bogu, gdyż Jego łaska je
uświęciła. Jednakże nie poczytuje się ich na rzecz naszego usprawiedliwienia, gdyż to przez wiarę w
Chrystusa jesteśmy usprawiedliwieni, jeszcze zanim zaczniemy czynić dobre uczynki - w przeciwnym
razie wcale nie byłyby to dobre uczynki, tak samo jak owoc drzewa nie może być dobry, zanim samo
drzewo nie będzie dobre.
Czynimy więc dobrze nie dlatego, aby się zasłużyć (bo czyż możemy się zasłużyć?), bo przecież Bogu
zawdzięczamy nasze dobre uczynki, a nie On nam, gdyż On sam sprawia w nas i chcenie, i
wykonanie, zgodnie z upodobaniem swojej woli (Flp 2:13). Dlatego tym baczniej powinniśmy zważać
na słowa Pisma, które poucza: „Tak i wy, gdy uczynicie wszystko, co wam polecono, mówcie:
Sługami nieużytecznymi jesteśmy, bo co winniśmy byli uczynić, uczyniliśmy” (Łk 18:10). Jednakże
nie zaprzeczamy, iż Bóg nagradza dobre uczynki, lecz to Jego łaska zsyła Jego dary.
Ponadto, chociaż czynimy dobrze, nie uważamy tego za podstawę naszego zbawienia, gdyż wszystkie
nasze uczynki są skażone naszą cielesną naturą i podlegają karze, i choć nawet moglibyśmy uczynić
jeden dobry uczynek, to jednak Bóg odrzuciłby to ze względu na choćby jedną grzeszną myśl.
Wówczas bylibyśmy zawsze przepełnieni wątpliwościami, beznadziejnie miotani niepewnością, a
nasze wątłe sumienia byłyby nieustannie dręczone, gdyby nie polegały na zasługach, które nasz
Zbawiciel wypracował przez swoje cierpienie i śmierć.

[Tomasz]

Witam serdecznie Bertiego na naszym Forum

W uzupełnieniu dodam, iż temat przewijał się już w innych wątkach :

http://www.konfesyjni.ehost.pl/forum/viewtopic.php?f=28&t=401&p=3892&hilit=%C5%9Bw.+jakuba&sid=c127d74f2ce3c247e38905e40e8e9642&sid=c127d74f2ce3c247e38905e40e8e9642#p3892
i
http://www.konfesyjni.ehost.pl/forum/viewtopic.php?f=15&t=384&p=3634&hilit=%C5%9Bw.+jakuba&sid=c127d74f2ce3c247e38905e40e8e9642&sid=c127d74f2ce3c247e38905e40e8e9642#p3634

Czy w Luteranizmie przewidziane są przypadki, w których człowiek zostaje zbawiony przez uczynki, a nie przez wiarę?

Nie ma takiej opcji - Przyjacielu. Bez wiary nie ma zbawienia.

[Aleksander]

Bertie jeśli znasz angielski to zachęcam do poczytania anglikańskiego biskupa N.T. Wrighta. Moim zdaniem jego prace na temat usprawiedliwienia wniosły dużo świeżości do tematu. Dosyć często wyjaśniamy doktrynę wciąż starymi kategoriami, a jednak sporo zostało odkryto w biblistyce w ostatnich 30 latach. Tak, wierzę w obiektywne usprawiedliwienie (dzieło Jezusa na krzyżu), a zarazem bp Wright pokazuje jak słowo sprawiedliwość i Bóg usprawiedliwiający dosyć często oznacza - Bóg wierny swoim obietnicom, dlatego możemy Mu zaufać, bo dotrzymał swego słowa.

[Bertie]

No, dobra. Myślę, że trochę ogarnąłem o co chodzi, ale mój zestaw pytań się nie wyczerpał. Najpierw sprawdzę czy dobrze zrozumiałem, trochę mniej teologicznie, a bardziej na przykładzie. Załóżmy, że ktoś został ochrzczony, głównie dlatego, że jego rodzice tego chcieli, ale on sam w trakcie swojego życia był niewierzącym (przypadek częsty w XXI wieku). Mimo to, w swoim życiu robił dobre uczynki. Jednak człowiek nie jest idealny, więc zdarzyło mu się troszkę zgrzeszyć. Nie zostanie on zbawiony, ponieważ nie wierzył i popełnił jakieś tam grzechy, choć z nawet większych grzechów (i czyniący mniej dobra) człowiek wierzący został by usprawiedliwiony. Dobrze rozumiem? (wydaje mi się, że to trochę katolicka perspektywa).

Teraz moje pytanie. Co w przypadku, kiedy osoba nie miała okazji w trakcie swojego życia spotkać się z naukami Jezusa, przyjąć chrztu, a mimo to kierowała się dobrem, nie miała pojęcia o istnieniu chrześcijaństwa? Nie zostanie w jakiś sposób usprawiedliwiona?

Co do biskupa N.T. Wrighta, może by dał radę przeczytać, zależy od złożoności języka. Jak już to raczej nie w najbliższym czasie. Które jego prace masz na myśli? Na szybko spojrzałem w Wikipedii, trochę tego napisał.

[Jacek]

Na to ostatnie pytanie to juz chyba sam Pan BOG zdecyduje.

[Elżbieta]

Usprawiedliwienie z wiary jest katolicką perspektywą ?

[Fróbel]

Nie ma takiej opcji - Przyjacielu. Bez wiary nie ma zbawienia.

Wierze w usprawiedliwienie przez wiarę, ale nigdy z taką pewnością bym tego nie powiedział.
Nikt nie może być pewny swojego zbawienia. O nikim nie możemy powiedzieć, że zostanie lub nie zostanie zbawiony, nagrodzony czy potępiony.
Bóg narzuca nam pewne reguły, mówi, że mamy czynic tak i tak, a z drugiej strony wcale do tych reguł nie musi się dostosować, może je zmieniać, pomijać, robić wyjątki, łamać... bo jest Bogiem.

Jednakże nie zaprzeczamy, iż Bóg nagradza dobre uczynki, lecz to Jego łaska zsyła Jego dary.

Ciągle próbuje odpowiedzieć sobie na poniższe pytania.

Co z osobą która nie wierzy, świadomie odrzuca, a jest miłosierna i czyni dobro bezinteresownie?

Jeżeli owocem wiary są dobre uczynki to jak to się ma do osoby niewierzącej a miłosiernej? Kto przez nią przemawia?

Czy pomimo tego, że osoba odrzuca świadomie istnienia Boga a jest miłosierna, to nadal to jest łaska Boża?
Jeżeli tak, to człowiek ten nie jest świadomy, że Pan przez nią przemawia, nie czyni tego dla jakichkolwiek zasług, w takim razie dlaczego Bóg miałby nie usprawiedliwić takie "narzędzie"?

[Tomasz]

Załóżmy, że ktoś został ochrzczony, głównie dlatego, że jego rodzice tego chcieli, ale on sam w trakcie swojego życia był niewierzącym (przypadek częsty w XXI wieku). Mimo to, w swoim życiu robił dobre uczynki. Jednak człowiek nie jest idealny, więc zdarzyło mu się troszkę zgrzeszyć. Nie zostanie on zbawiony, ponieważ nie wierzył i popełnił jakieś tam grzechy (..)

Co z osobą która nie wierzy, świadomie odrzuca, a jest miłosierna i czyni dobro bezinteresownie?Jeżeli owocem wiary są dobre uczynki to jak to się ma do osoby niewierzącej a miłosiernej? Kto przez nią przemawia?

Bardzo podobne pytania. Pismo Św. odpowiada na nie w sposób jednoznaczny :

Ewangelia św. Jana 14:6 Odpowiedział mu Jezus: Ja jestem droga i prawda i żywot, nikt nie przychodzi do Ojca, tylko przeze mnie.
Ewangelia św. Marka 16:16 Kto uwierzy i ochrzczony zostanie, będzie zbawiony, ale kto nie uwierzy, będzie potępiony.

Z ludzkiego punktu widzenia można by odpowiedzieć „trudna to mowa – któż jej słuchać może” ale są to słowa naszego Pana Jezusa Chrystusa – zatem podważać ich nie możemy.
Co zatem z tymi, którzy za wierzących się nie uważają a spełniają dobre uczynki i wydają dobry owoc ?
Powstaje drugie pytanie – jeżeli nie mają wiary to skąd u nich taka postawa. Przecież złe drzewo nie może wydawać dobrego owocu. I tutaj wchodzimy w bardzo trudny i złożony temat. Pamiętajmy, że dla Boga nie ma rzeczy niemożliwych i tak samo jak może zatwardzić czyjeś serce – tak samo może również pobudzić je do dobrego. Może zatem działać niejako bez pełnej świadomości człowieka. Nie wiemy też w którym momencie Bóg może wzbudzić u człowieka wiarę.
Myślę, że jeżeli chodzi o przykłady podane powyżej – Bóg może to czynić min. po to aby zawstydzić nas, którzy uważamy się za wierzących a niejednokrotnie postępujemy niegodnie.
Natomiast czy ci ludzie (podobnie jak Ci, którzy nie mieli możliwości poznania Ewangelii) zostaną potępieni – nie nam osądzać. My powinniśmy wierzyć Ewangelii i trzymać się jej słów. Nie ufać własnym uczynkom, ale zdać się na wolę Bożą i umacniać się w wierze. A jeżeli będziemy to szczerze czynić – dobry owoc wydamy.
Zatem jako Chrześcijanin powiem z całą stanowczością – bez wiary nie ma zbawienia.

[Bertie]

dla Boga nie ma rzeczy niemożliwych i tak samo jak może zatwardzić czyjeś serce

Nie wiemy też w którym momencie Bóg może wzbudzić u człowieka wiarę.

Bóg wzbudza wiarę? --> Przez wiarę jest się usprawiedliwionym (?) = predestynacja(?) (Mogę się mylić).

Z tego co wiem to w Kościołach Luterańskich ta nauka jest trochę "ograniczona".