przez Piotr » Pn gru 20, 2010 07:30
Reformacja w Polsce
Wpływ tego wielkiego ożywienia pobożności i zwrócenia się ku podstawom nauki Chrystusa dał odczuć się i w Polsce. To właśnie między innymi ideom Reformacji zawdzięczamy wspaniały rozwój polskiej literatury narodowej w wieku XVI. Świeciły wtedy na polskim niebie takie gwiazdy jak Andrzej Frycz Modrzewski, którego dzieło "O naprawie Rzeczypospolitej" wpisało się na stałe do kanonów europejskiej literatury politycznej. Do kuriozów polskiej myśli politycznej i religijnej zaliczyć należy, że działa takich autorów jak Modrzewski, czy Jan Łaski bardziej znane i cenione w innych krajach bywały niż w Ojczyźnie naszej.
Złoty wiek nie trwał niestety długo, Rzym zebrał siły do walki i uderzył tam gdzie największych mógł spodziewać się zwycięstw - w młode, nieukształtowane jeszcze umysły. Celem szkół jezuickich było wychowywanie gorliwych obrońców rzymskiej wiary, co się udało niestety ze strasznym dla Ojczyzny skutkiem, jak czytamy choćby w opisujących te czasy fragmentach Historii literatury niepodległej Polski profesora Chrzanowskiego. Polacy zyskali co prawda umiejętność mędrkowania i wyrażania uczonych opinii, ale stracili ten najważniejszy dla utrzymania narodu zmysł, który wspólne dobro nad prywatę przedkłada. Typowym przykładem próżnych erudycyjnych popisów jest dzieło Stanisława Herakliusza Lubomirskiego "O ułudzie rad".
Tak więc Polska w okresie potrydenckim poddała się niestety Rzymowi. Wypędzono Braci Polskich, protestantom zabroniono sprawowania wyższych urzędów państwowych. Nastąpiła zapaść kulturalna i obyczajowa państwa, któremu prawie przestało świecić światło Ewangelii. W bardzo ciemnych barwach maluje historię tego okresu wspomniany już Ignacy Chrzanowski. W późniejszym okresie co bardziej świadome umysły, jak ksiądz Staszic wyłamywały się spod religijnej tyranii, ale możliwość ogólnonarodowej Reformacji została na zawsze stracona.
I wielka szkoda, bo przecież był taki okres w dziejach Polski, gdy prawda Pisma Świętego, a nie prywata i zabobon rządziły sercami i umysłami wielu Polaków.